Gıda üretim alanlarında çalışanların iş kıyafetlerinin dış firmada yıkatılması durumunda firma seçimi önemlidir.

GFSI onaylı standartlarda gıda güvenliği ve kalitesi üzerine etkisi olan hizmetler için hizmet tedarikçisinin seçiminin ve onayının risk değerlendirmeye bağlı olarak yapılması gereklidir.

BRCGS-Gıda standardına göre, yüksek riskli ve yüksek dikkat alanlarına çalışanların kıyafetleri dış firmada yıkatılıyorsa, bu firmanın ilk onayda ve risk analizine bağlı sıklıkta yerinde denetlenmesi gereklidir. Düşük riskli ya da kapalı üretim alanlarında çalışanların kıyafetleri dış firmada yıkatılıyorsa, risk analizine bağlı olarak yerinde denetim yapılıp yapılmayacağına karar verilmelidir.

Tedarikçi seçiminde istenilen kriterlerin neler olduğu belirlenip, dokümante edilmelidir. Kıyafet yıkama firması ile gıda güvenliği dahil tüm hizmet şartlarını içeren bir sözleşme yapılmalıdır.

Kıyafet yıkama firması ile ilgili olarak aşağıdakilerin yerine getirilip getirilmediği kontrol edilmelidir:

• Temiz ve kirli kıyafetler arasında yeterli ayrım
• Yüksek risk, yüksek dikkat ve düşük risk alanları kıyafetleri arasında yeterli ayrım
• Koruyucu kıyafetlerin ticari sterilizasyonu
• Temiz kıyafetlerin kullanıma kadar bulaşmalardan korunması (Örneğin kılıf veya torba kullanımı ile)

Yüksek risk ve yüksek dikkat alanlarında çalışanların kıyafetleri ticari sterilizasyon ile temizlenmelidir. Ticari steril kıyafetler, gıda zehirlenmesi ve/veya bozulması ile ilişkili vejetatif mikroorganizma formlarının uzaklaştırılması anlamına gelir. Bunu başarmak için giysi 65 ° C’den düşük olmayan bir sıcaklıkta minimum 10 dakika yıkanmalı veya 71 ° C’den daha düşük olmayan bir sıcaklıkta minimum 3 dakika yıkanmalıdır.

Kıyafet yıkama firmasının yerinde denetlenmesi ya da soru listesi gönderilerek bilgi alınması durumunda şunlar sorgulanabilir:

• Kıyafet yıkama ve temizlik prosesi boyunca, kıyafetin güvenliğini veya kalitesini etkileyebilecek riskler tespit edilmiş mi
• Bu risklere dair önleyici kontroller alınmış ve izleniyor mu
• Uzaklaştırılmak istenilen kirlilik tanımlanmış ve buna uygun yıkama programı belirlenmiş mi
• Yabancı cisim kontaminasyonunu azaltmak için önlemler var mı (örneğin cepleri kontrol etmek-kalem, eldiven, kesici alet, vs.)
• Tespit edilen yabancı cisimler kaydedilip, müşteriye bilgi veriliyor mu
• Kıyafet yıkama parametreleri (alkalilik, pH seviyesi, su seviyesi, süre ve sıcaklık ve yıkanacak kıyafet miktarı gibi) belirlenmiş mi
• Kullanılan temizlik kimyasalları gıda sektöründe kullanılan kıyafetleri yıkamak için uygun mu ve doğru konsantrasyon da kullanılıyor mu
• Yıkamanın etkinliği, ilk yıkamada ve yıkama prosesinde herhangi bir değişiklik olduğunda geçerli kılınıyor mu (swab testleri, alerjen kalıntı testleri)
• Yıkamanın etkinliği belirli aralıklarla doğrulanıyor mu (swab testleri, alerjen kalıntı testleri)
• Çapraz bulaşmanın önlenmesi için gıda sektöründe kullanılan ve kullanılmayan kıyafetler ayrı yıkanıp, ayrı depolanıyor mu
• Kıyafet onarım-tamiratında kullanılan iğneler kaydedilip, sayılıyor mu, eksik iğne olması durumunda araştırılıyor mu, kıyafetler kontrol ediliyor mu
• Barkod vb. sistem ile izlenebilirlik takibi yapılması durumunda tüm bilgiler ulaşılabilir mi (sipariş tarihi, ilk yıkama ve kullanım tarihi, kullanıcı adı ve kullanım yeri, vb.)
• Temiz kıyafetlerin çapraz bulaşmadan korunması için önlemler alınmış mı

Yıkamanın etkinliğini geçerli kılmak ve doğrulamak için, ürüne ve prosese bağlı olarak şu mikroorganizmalar test edilebilir:

• Staphylococcus aureus
• Escherichia coli (E. coli)
• Enterobacteriaceae
• Salmonella
• Listeria
• Mayalar ve küfler
• Total Viable Count (TVC)

Kaynak:

BRCGS-Gıda/vers.7 Standardı

BRC Global Standard for Food Safety Issue 7-Understanding Cleaning of Workwear for External Contract Laundries