Size bu yazımda İcomplai şirketinin kurucusu Aslı (Solmazer) Hanım’dan ve yaptığı işten bahsetmek istiyorum. Aslı Hanım’la “BRCGS Food Safety Europe” etkinliği vasıtası ile tanıştık ve etkinlik sonrasında birkaç defa görüşüp keyifli sohbet ettik. Kendisi uzun yıllar Tüv Süd şirketinde iş geliştirme, ürün geliştirme ve inovasyon üzerine çalıştıktan sonra kendi şirketini kurmaya karar vermiş ve İcomplai şirketini (https://www.icomplai.com) kurmuş.

Aslı Hanım’ın kurmuş olduğu şirket, BRCGS, IFS ve FSSC gibi GFSI onaylı belgeleri olan ve sistemi halihazırda uygulayan ya da bu sistemlerin kurulumu için çaba harcayan gıda şirketlerinin amacına hizmet ediyor.

Peki İcomplai şirketi tam olarak ne yapıyor?

• İComplai yapay zeka destekli bir erken uyarı sistemidir.
• RASSF (Avrupa Gıda ve Yem İçin Hızlı Uyarı Sistemi) ve FDA (Gıda ve İlaç Dairesi) verilerini hızlıca analiz eder.
• Amerika’ya ürün ihraç eden bir milyon tedarikçinin bilgisine ulaşarak, tedarikçi ve ürün risklerini ortaya çıkarır.
• Bir anormallik tespit sistemi ile piyasadaki herhangi bir anormallik için sizi erkenden uyarır.

Örnek verecek olursak, Hindistan’dan gelen susam tohumlarında etilen oksit tespit edildikten sonra, şirketler ve yasal otoriteler halihazırda piyasada bulunan ürünleri test etmeye başladı ve bunun sonucunda birçok gıda ürünü geri çağrıldı. Etilen oksitin kullanımı Amerika’da yasak olmamasına rağmen, Avrupa’da yasak. Aslında bu problem yeni başlamamıştı, 2018’de Hindistan’dan gelen karabiberde ve 2019’da Hindistan’dan gelen kimyon tohumlarında da etilen oksit tespit edilmişti. İcomplai sistemini kullanılan şirketler, Hindistan’dan gelen ürünlerde etilen oksit problemini çok erkenden görüp, önlem almaya başlamıştı bile. Yani icomplai sistemi hem ülke hem de ürün riski ile ilgili önceden tahmin yaparak, bu risk konusunda erken bir uyarı yapmıştı.

Başka bir örnek de iComplai anormallik tespit sisteminin turunçgil meyvelerinde yasaklı prochloraz ve chlorpyrifos tarım ilaçlarının normalin çok üzerinde tespit edilmesiyle ilgili erken bir uyarı vermesi.

Sistem sürekli kendini yeni verilere göre güncelliyor ve her gün bildirim maili gönderiyor. Sistem içinde alarm izleme, anormallik durum tespiti ve risk değerlendirme bölümleri mevcut.

Sistemde sadece gıda ürünleri için değil, gıda ile temas eden ambalaj ürünleri için de riskleri görebiliyorsunuz.

BRCGC-Gıda Standardında 4 ayrı madde hammaddelerde risk değerlendirme yapılması gerekliliğinden bahseder:

1. HACCP maddesi (2.7.1)-tüm hammaddelerden gelebilecek potansiyel tehlikeler (fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik, alerjen, kasıtlı kontaminasyon gibi)
2. Tedarikçi yönetimi maddesi (3.5.1.1) – tüm hammaddelerden gelebilecek potansiyel tehlikeler (fiziksel, kimyasal, mikrobiyolojik, alerjen, tağşiş gibi)
3. Ürün otantisitesi maddesi (5.4.2) -tüm hammaddelerden gelebilecek tağşiş riskleri

Tedarikçilerin düşük ya da yüksek riskli olup olmadığı, tedarik edilen hammadde riski temel alınarak belirlenir.

Risk değerlendirmeler şu durumlarda gözden geçirilmeli ve gerektiğinde güncellenmelidir:

• Yeni bir risk ortaya çıktığında
• Hammadde değiştiğinde
• Hammadde tedarikçisi değiştiğinde
• Hammaddenin işlenme prosesi değiştiğinde
• Hammadde kaynaklı ürün geri çağırma/geri çekme yapıldıysa
• En az yılda bir

Aynı şekilde FSSC 22000 ve IFS gibi diğer GFSI onaylı standartlarda da bu konular yer almaktadır.

Denetimlerde en çok karşılaştığım uygunsuzluklar:

• Hammadde, tedarikçi ve tağşiş risk analizlerinin nasıl yapılacağının bilinmemesi
• Hammadde, tedarikçi ve tağşiş risk analizlerinin standarda uygun yapılmaması
• Hammadde, tedarikçi ve tağşiş risk analizlerinin güncellenmemesi
• Yeni ortaya çıkan risklerden haberdar olmamak
• Risk analizi yapabilmek için hangi bilgi kaynaklarına erişeceğini bilmeme
• Bilgi kaynaklarına erişimin düzenli yapılmaması

Böyle bir sistem denetimlerde size nasıl bir fayda sağlar?

• FDA ve RASSF verilerine hızlıca tek bir tuşla ulaşmak
• Zamandan tasarruf
• Ürün ve ülkelerin risk durumlarını izleyebilmek
• Tedarikçilerin risk durumlarını izleyebilmek
• Hangi tedarikçinin ürünü, hangi risklerden dolayı gümrükten geri dönmüş izleyebilmek
• Riskleri erkenden görüp önlem almak
• Maliyetli ürün geri çağırmalarının önüne geçmek
• Yasal şartlara uymanızı sağlamak
• BRCGS gibi GFSI onaylı standartların gerekliliklerini yerine getirmek
• Güvenilir, hızlı ve doğru bir şekilde risk analizlerini kolayca yapabilmek