BRC-food/vers.8’e, radyolojik kontaminasyonun da bir tehlike olarak tehlike analizinde değerlendirilmesi gerektiği eklendi. Dünya için yeni olmayan ancak gıda işletmecileri için yeni bir kavram olan bu tehlike ile ilgili nasıl bir değerlendirme yapılması gerektiği hala tam olarak da anlaşılmış değil. Firmalar, tehlike analizine radyolojik tehlikeyi eklemiş olsa da karşılığında “tehlike yok” ya da “düşük” denilip geçiliyor. Peki bu bilginin dayanağı nedir? Bunun cevabı ise genelde araştırılmamış oluyor.

Radyolojik tehlikenin ne olduğunu bir önceki yazımda anlatmıştım. Bu yazıda tehlike analizinde radyolojik tehlikenin nasıl değerlendirileceği ile ilgili bilgi vermeye çalışacağım.

Öncelikle satın alınan hammadde ve ambalaj malzemelerinin menşei bilinmelidir. Üretildiği ülke ve coğrafik konumuna bağlı olarak, o bölgenin yakınında bir nükleer enerji tesisinin olup olmadığı, eğer var ise doğal afet ya da bir arıza kaynaklı santralden radyoaktif sızıntı olup olmadığı araştırılmalıdır. Örneğin 1986 yılında Ukrayna’da Çernobil nükleer santralinde gerçekleşen nükleer kaza ve 2011 yılında Japonya’nın Fukishima şehrinde deprem ve tsunami sonucu meydana gelen nükleer kaza.

Ayrıca hammadde ve ambalaj malzemesinin radyoaktif element madenlerinin olduğu bölgelere ve radyoaktif atıkların depolandığı bölgelere yakın yerlerde üretilip üretilmediği araştırılabilir.

Proseste ya da temizlik amaçlı, özellikle yeraltı kaynak suyu kullanılıyor ise, İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik’e uygun olarak suda radyoaktivite analizi yaptırılmalıdır.

Tedarikçi yönetiminin bir parçası olarak, tedarik edilen hammaddelerde radyolojik tehlike bulunmadığına dair tedarikçiden deklarasyon istenebilir.

Eğer prosesinizde yabancı madde ayırıcı ekipman olarak X-ray kullanıyor iseniz, X-ray cihazından ürüne geçebilecek radyoaktif madde seviyesi ile ilgili üretici firmadan deklarasyon alınabilir.

Eğer ışınlanmış baharat ya da ambalaj malzemesi alıyorsanız, tedarikçinizden bu hammadde ya da ambalaja uygulanan ışınlama ile ilgili bilgi almalısınız (uygulan ışın ve miktarı, maksimum seviye ve bunlarla ilgili yasal şart).

Tehlike analizinde hammadde, ambalaj malzemesi, proseste ya da temizlik amaçlı kullanılan sudan gelebilecek radyolojik tehlikenin olasılık ve şiddetini belirlerken, bu değerlendirmenin dayanağını ve haklı gerekçelerini de dokümante etmeniz gerekmektedir.