Hem işin devamlılığı hem de gıda güvenliği açısından gıda işletmelerinin bu süreçte ekstra önlemler alması gereklidir. Seyahat kısıtlamalarından dolayı yerinde denetimlerin de yapılamadığı bu dönemde, gıda işletmelerine bu konuda çok sorumluluk düşüyor. Bu yazımda gıda işletmelerinin alması gereken ekstra önlemler ve bunların gıda güvenliği yönetim sistemine nasıl entegre edileceğinden bahsedicem.
Üst yönetim bu süreçte gereken sorumluluğu alıp, gıda güvenliği ekibi ile birlikte hareket etmelidir. Coronavirus (Covid-19) salgını ve alınması gereken önlemlerle ilgili rutin aralıklarla toplantılar yapılmalıdır.
Özellikle gıda güvenliği açısından kritik operasyonlarda çalışan personelin (örneğin kritik kontrol noktalarını izleyen) işe gelememe durumları dikkate alınarak yerine vekalet edecek sorumlular atanmalı ve bu kişilere eğitim verilmelidir.
Tüm çalışanlara Coronavirus (Covid-19) salgını ve yapılması gerekenler, kişisel hijyen, temizlik ve sanitasyon konularında eğitim verilmelidir.
İç denetim programı güncellenmeli ve iç denetim sıklıkları artırılmalıdır.
Acil durum planında Coronavirus (Covid-19) salgını ve alınacak aksiyonlar ve sorumluluklar detaylıca tanımlanmalıdır.
Çalışanların, ziyaretçilerin ve taşeronların gelen araç sürücülerinin sahaya girişte bir termometre ile ateş ölçümü yapılabilir. Sahaya giren tüm bu kişilere sağlık durumuyla ilgili ve son birkaç hafta içinde nerelere seyahat ettiğine dair sorgulama yapan bir soru listesi doldurtulmalıdır.
Çalışanların hastalık semptomları gösterip göstermediği izlenmeli ve böyle bir durumda yetkili kişiye bildirmeleri gerektiği anlatılmalı ve ayrıca aile ve yakın çevrelerinde pozitif vaka olup olmadığı konusunda da bilgi vermeleri istenmelidir.
Vardiyalı çalışılıyorsa, iki vardiya arasındaki süre uzatılabilir böylece her iki vardiyanın çalışanlarının birbiriyle teması-ortak soyunma odası ve tuvaletlerin kullanımı gibi -en aza indirilmiş olur. Eğer mümkünse vardiya sayısı azaltılabilir.
Gıda işleme ve üretim alanlarında, koridorlarda, merdiven ve asansör gibi yerlerde elin en çok temas ettiği kapı kolu, tırabzan gibi yerler sıkça dezenfekte edilmelidir.
Temizlik ve dezenfeksiyon programları gözden geçirilerek ve tekrar risk değerlendirmesi yapılarak, gerekli yerlerde temizlik ve dezenfeksiyon sıklığı artırılmalıdır.
Çevresel izleme programında numune alınacak yerler ve alım sıklığı tekrar gözden geçirilmelidir.
Özellikle yakın mesafe çalışanlar, çalışırken maske kullanmalıdır.
İşyeri bu süreçte kronik rahatsızlığı bulunan ve hamile kişilere izin vermelidir.
El dezenfektanı sayısı ve kullanım yeri artırılmalıdır. Eller sık sık dezenfekte edilmelidir.
Üretim alanlarında ve üretim alanı girişlerinde panolara ve duvarlara Covid-19 ile ilgii görsel uyarıcı levhalar, uyulması gereken kurallar ve alınması gereken önlemler ile ilgili talimatlar asılmalıdır.
Bu süreçte gıda işletmeleri hammadde tedariğinde sıkıntı yaşayabilirler, farklı tedarikçilerden hammadde ya da ambalaj malzemesi alınabilir. Bu durumda, tedarikçi onay ve değerlendirme süreçlerini gözden geçirip, gerektiğinde ekstra önlem alınması gerekebilir. Örneğin her partide analiz, daha sıkı girdi kontrol, gerekli tüm gıda güvenliği ve kalite belgelerinin temini gibi. Eğer müşteri markalı ürün yapılıyorsa, tedarikçi ve hammadde değişikliği bilgisi marka sahibine bildirilmelidir.
Hizmet alımları gözden geçirilerek azaltılabilir. Örneğin dış bakım hizmeti gereken makine ve ekipmanların bakımı, iç bakım ekibi tarafından yapılabilir; pest kontrol sıklığı azaltılıp, eğitimli pest kontrol sorumluları tarafından pest kontrol ekipmanlarının kontrolü yapılabilir.
Tüm bu önlemlerle ilgili olarak gıda güvenliği ve kalite yönetim sistemi kapsamında tutulması gereken doküman ve kayıtlar:
- Yönetimin gözden geçirmesi toplantı kaydı ve alınan kararlar, aksiyon ve sorumlular dahil
- Gıda Güvenliği Ekibi toplantı kayıtları
- Görev tanımlarında yapılacak değişiklik, atama, vekalet durumu kayıtları
- Çalışanlara verilen eğitimlerin kayıtları
- Güncellenmiş iç denetim programı, iç denetim raporları, tespit edilen uygunsuzluk ve düzeltici faaliyet kayıtları
- Güncellenmiş acil durum planı
- Sağlık beyanı soru listesi -Covid 19 ile ilgili sorular
- Güncellenmiş temizlik ve dezenfeksiyon programı
- Güncellenmiş Çevresel İzleme Programı
- Yeni tedarikçi ve hammadde alımında, tedarikçi onay ve değerlendirme süreci ile ilgili dokuman ve kayıtlar
- Covid 19 ile ilgili görsel ve yazılı talimatlar